Radono ekshaliacijos iš dirvožemio intensyvumo priklausomybės nuo meteorologinių parametrų tyrimas ir vertinimas
Abstract
Baigiamajame magistro darbe nagrinėjama radono ekshaliacijos intensyvumo bei radono tūrinio aktyvumo įvairiuose dirvožemio gyliuose ir pažemio ore kaita priklausomai nuo meteorologinių ir fizikinių dirvožemio savybių. Apžvelgti veiksniai, susiję su radono ekshaliacija iš dirvožemio bei jo tūrinio aktyvumo pažemio ore ir patalpų ore kaitos priklausomybė nuo meteorologinių parametrų. Darbe analizuojamos radono ekshaliacijos intensyvumo iš dirvožemio matavimų metodikos ir pagrindinės priemonės, kuriomis pasiekiami reikiami rezultatai. Taip pat aprašomos vietovės, kuriose atliekami matavimai. Baigiamajame magistro darbe pateikiami ekspedicijų metu nustatyti rezultatai, gauti matuojant radono tūrinį aktyvumą skirtingais būdais pasirinktose dviejose vietovėse bei apskaičiuojant jo ekshaliacijos iš dirvožemio intensyvumą. Taip pat analizuojama radono tūrinio aktyvumo ir radono ekshaliacijos priklausomybė nuo įvairių parametrų, tokių kaip: oro temperatūra, oro drėgnumas, atmosferos slėgis, vėjo greitis, radionuklido 226Ra savitasis aktyvumas dirvožemyje, dirvožemio temperatūra ir jo drėgnis, temperatūrų skirtumas tarp dirvožemio ir atmosferos oro. Radono sklaidos ore priklausomybė nuo atmosferos oro temperatūros analizuota matematiškai modeliuojant. Pateikiamos bendrosios baigiamojo darbo išvados ir rekomendacijos. Darbą sudaro septynios dalys: įvadas, literatūros apžvalga, tyrimų metodika, tyrimų rezultatai bei jų analizė, matematinis radono ekshaliacijos intensyvumo iš dirvožemio modeliavimas, išvados ir rekomendacijos, literatūros sąrašas. Darbo apimtis – 84 p. teksto be priedų, 40 iliustr., 9 lent., 75 bibliografiniai šaltiniai. Atskirai pridedami darbo priedai. This research deals with radon exhalation intensity and radon concentrations at various soil depths and ground-level air change depending on weather and soil physical properties. Review the factors associated with radon exhalation from the soil and its volumetric activity of ground-level air and indoor air with dependence to meteorological parameters. The work analyzes radon exhalation intensity from the soil measurement techniques and basic tools to achieve the desired results. It also describes the locations of the measurement. Thesis presented the results of the expedition, obtained by measuring radon concentrations in different ways in two selected areas, and calculating exhalation intensity from the soil. It also analyzes the volumetric activity of radon and radon exhalation dependence on various parameters such as: air temperature, humidity, atmospheric pressure, wind speed, radionuclide 226Ra specific activity in soil, soil temperature and moisture content, temperature difference between soil and atmospheric air. Radon in the air dispersion dependence on the atmospheric temperature was analyzed by mathematically modelling. Contains the general conclusions and recommendations. The work consists of seven parts: introduction, literature review, research methodology, results and analysis, mathematical modelling of radon exhalation intensity from soil, conclusions and recommendations, references. Thesis consist of: 84 p. text without appendixes, 40 pictures, 9 tables, 75 bibliographical entries Appendixes included.